Pierwsze kroki na rynku pracy

Najważniejsza motywacja!

Co zrobić, żeby poszukiwanie właściwej drogi zawodowej, a potem pierwsza praca, nie była drogą przez mękę i nie stała się tylko złem koniecznym? Musisz zastanowić się, jakie są Twoje oczekiwania, a przede wszystkim wyznaczyć sobie cel. Będzie nim na pewno znalezienie zatrudnienia, źródła zarobkowania. Musisz jednak ustalić jaka praca i forma zatrudnienia będzie dla Ciebie odpowiednia. Rzadko bowiem zdarza się, że celem jest praca jakakolwiek. Szukanie pracy w taki sposób, może grozić szybkim zniechęceniem się do tego co robisz. Znajdziesz bowiem zajęcie, które nie będzie odpowiadało Twoim aspiracjom lub będzie rzutować na inne dziedziny życia. Koniecznie więc zastanów się jaka praca będzie dla Ciebie odpowiednia, wymarzona. Znacznie łatwiej jest wzbudzić motywację w dążeniu do celu, na którym Ci zależy.

Jak wzbudzić motywację do szukania pracy i w samej pracy?

Dopasuj przyszłą pracę do Twoich zainteresowań, będzie Ci się kojarzyła z czymś sympatycznym i przyjemnym.
Dowiedz się jak najwięcej o metodach szukania pracy, zadanie jakie masz przed sobą będzie wtedy klarowne i zrozumiałe.
Zapewnij sobie wsparcie otoczenia.
Podziel szukanie pracy na etapy np. napisanie dokumentów, szukanie ofert, rozmowa itd.
Za realizację kolejnych etapów (bądź jej brak), zapewnij sobie nagrodę lub zastosuj karę.
Szukanie pracy jest czasem wyczerpujące – nie zapomnij więc, o odpoczynku i innych formach aktywności.
Pamiętaj, że nie wszystko zależy od Ciebie. Nie przejmuj się z niepowodzeń na które nie masz wpływu.
Szukaj pracy zgodnej z Twoimi możliwościami. Jeśli bowiem zadanie będzie zbyt trudne szybko Cię odstraszy lub zniechęci. Natomiast zbyt łatwe zadanie, szybko Cię znudzi i obniży poziom Twoich kompetencji.
Otaczaj się ludźmi których lubisz i którzy są Ci życzliwi. Tylko takich ludzi proś o pomoc i z nimi współpracuj.
Nie staraj się znaleźć pracy za wszelką cenę, bez względu na koszty i konsekwencje. Nakłady wysiłku i zaangażowania, jaki wkładasz w jej szukanie, powinny być wymierne względem korzyści jakie będą płynąć ze znalezienia pracy.

Tworzenie obrazu samego siebie

To w jaki sposób siebie widzimy i co myślimy o sobie, ma ogromny wpływ na to jak się zachowujemy w stosunku do innych ludzi. Tym samym oddziałuje to na całe nasze życie. Osoby uważane za ?pewne siebie? umieją głośno wyrażać swoje zdanie i manifestować niezadowolenie. Potrafią również przyjąć krytykę, bez szkody dla poczucia własnej wartości. Osoby które tej pewności nie posiadają, znacznie gorzej znoszą krytykę i nie potrafią wyrażać głośno swojego zdania. Obraz samego siebie zaczynamy budować już w dzieciństwie, od momentu współżycia w społeczeństwie.

Na obraz siebie składają się:

informacje na nasz temat, dostarczane przez innych ludzi. Są one zawsze subiektywne, ponieważ każdy człowiek spostrzega i ocenia innych ludzi przez pryzmat samego siebie (swoich potrzeb, oczekiwań, umiejętności, czy pozycji społecznej).
wyniki naszych działań. Ocena wyników naszych działań również nie jest obiektywna. To co dla jednego człowieka jest wielkim sukcesem, innemu nie wydać się niczym szczególnym, a nawet być uznanym za porażkę. Zależy to od stopnia podejmowanych przez nas zadań i od poziomu naszych aspiracji.
efekty porównań z innymi ludźmi. Jak wypadną te porównania, zależy od osób z którymi się porównujemy oraz od tego jak wnikliwe są nasze obserwacje.

Żeby nasze życie było szczęśliwe musimy akceptować to, jacy jesteśmy. Nie jest możliwe bowiem akceptowanie innych i tworzenie pozytywnych relacji, jeśli jesteśmy skupieni tylko na sobie. Budując obraz samego siebie, zawsze jesteśmy narażenia na to, że nie będzie on adekwatny do tego, jacy jesteśmy naprawdę. Jeżeli rozbieżność między naszą samooceną, a rzeczywistymi możliwościami jest niewielka, nie powinno to znacząco wpłynąć na nasze życie. Zdarza się jednak, że ludzie z zawyżona samooceną podejmują się zadań którym nie będą mogli sprostać, a porażką zawsze obarczą innych. Osoby o niskim poczuciu własnej wartości zaś, to najczęściej ludzie nie podejmujący wysiłków w zmierzaniu do celu i oceniające siebie i swoje sukcesy w sposób negatywny.

Przed wejściem na rynek pracy, każdy człowiek powinien stworzyć jak najbardziej obiektywny obraz samego siebie, jako przyszłego pracownika.

Pierwszym etapem będzie więc określenie tego jaki naprawdę jestem. Jakie mam predyspozycje, mocne i słabe strony, co lubię, co sprawia mi trudność. Jest to warunek konieczny w wyborze własnej drogi zawodowej oraz przyszłej pracy, która ma być nas satysfakcjonująca. Poznać siebie musimy również, aby jak najlepiej zaprezentować się przyszłemu pracodawcy. Nad określeniem samego siebie zaczynamy pracować możliwie jak najszybciej, z dwóch powodów:

Poznanie siebie to proces, który z definicji rozciągnięty jest w czasie. Im szybciej go zaczniemy i im dłużej trwa, tym gwarancja pełniejszego poznania siebie jest większa.
Rozpoczynając ten proces wcześnie, dajemy sobie możliwość pracy nad sobą i korygowania swoich ewentualnych braków.

Najlepiej poznanie siebie zacząć od określenia swoich mocnych i słabych stron. Może się to wydawać proste, ale żeby prawidłowo je określić, trzeba naprawdę dobrze się nad sobą zastanowić. Nie przejmuj się jeśli na początku będziesz miał trudności z podaniem choćby jednej mocnej bądź słabej strony. Wielu ludziom sprawia to trudność. Wypisując mocne strony przypomnij sobie swoje osiągnięcia, niekoniecznie te związane z przyszłym zawodem. Koniecznie zwróć uwagę na wszystkie swoje umiejętności i walory umysłowe. Staraj się wypisać wszystkie, nawet te które wydają Ci się banalne. Łatwiej będzie Ci później, wybrać te najistotniejsze do umieszczenia w CV i liście motywacyjnym. W dzisiejszych czasach w wielu sferach ludzkiej aktywności sukces zależy od umiejętności interpersonalnych tzn. nawiązywani kontaktów, wyrażania siebie, umiejętnością pracy w zespole. Tych umiejętności, o ile je posiadasz, nie powinieneś pomijać w opisie swoich mocnych stron. Pamiętaj, że poznanie swoich mocnych stron, robisz dla siebie i po to by nad sobą pracować. Konieczne jest więc skupienie, czas i przede wszystkim szczerość. Nie warto umieszczać w mocnych stronach czegoś, o czym nie jesteś przekonany. Jeśli nie posiadasz jakiś umiejętności, pomiń je.
Tak samo musisz opisać swoje słabe strony. Zastanowić się jaki jesteś, czego nie umiesz, jakie masz cechy charakteru. Dla wielu osób ta część jest najtrudniejsza. Jeżeli po czasie, nadal będziesz miał problem z podaniem takich cech, skup się na konkretnej dziedzinie życia. Określ co może być Twoją słabą stroną w wymarzonej pracy. Może nie masz odpowiedniego wykształcenia, brakuje Ci jakiejś umiejętności, a może często się spóźniasz. Określenie słabych stron, ma służyć przyszłej pracy nad sobą. Im wcześniej określisz swoje słabości, tym szybciej możesz zacząć prace nad nimi.

W ciągu całego życia dokonujemy wyborów. Ponieważ nasz czas na życie jest ograniczony, musimy wybierać na co poświęcić swój czas i na co zużywać energię. Niektóre wartości są mniej ważne na co dzień i są takie które mają dla nas olbrzymie znaczenie. Hierarchia wartości jest sprawą indywidualną każdego człowieka i dotyczy również sfery zawodowej. Dlatego, w tworzeniu własnego
ja ? pracownika będzie istotne ustalenie tzw. priorytetów zawodowych. Często podejmujemy pracę, nie zastanawiając się czy spełni nasze oczekiwania i czy ta praca nie będzie negatywnie wpływać na pozostałe sfery życia. Musimy bowiem ustalić co w życiu jest dla nas najważniejsze i które miejsce w naszej hierarchii wartości zajmuje sfera zawodowa. Są ludzie dla których praca i kariera zawodowa będzie najważniejsza i zawsze na pierwszym miejscu. Będą ją stawiać przed życiem rodzinnym, znajomymi czy chociażby hobby. Praca będzie im dawać satysfakcję, a rezygnacja z innych aktywności nie będzie dla nich problemem. Hierarchia naszych wartości, pomocna będzie w wyborze przyszłej pracy. Dzięki niej ustalimy z czego dla pracy nigdy nie zrezygnujemy, ile czasu będziemy w stanie na prace przeznaczyć. Pracodawcy często pytają przyszłego pracownika, jak wiele czasu w tygodniu jest w stanie dla firmy poświęcić, jak bardzo się zaangażować. Bez ustalonej hierarchii, odpowiedź na to pytanie nie jest możliwa. W ciągu naszego życia cele i priorytety będą się oczywiście zmieniać. Za każdym razem, musimy na nowo przebudować naszą hierarchię wartości i ustalić priorytety.

Nie mniej istotne w tworzeniu obrazu siebie jest określenie jacy jesteśmy w kontaktach międzyludzkich. Wart zastanowić się, jaka jest nasza postawa w stosunku do innych ludzi. Czy zachowujemy się biernie, agresywnie, roszczeniowo a może wręcz odwrotnie, nasza postawa jest w pełni asertywna.

Na umiejętność wyrażania siebie składa się kilka czynników:

mówienie ?nie?
wyrażanie próśb
wyrażanie uczuć
wyrażanie opinii i poglądów
wyrażanie krytyki
przyjmowanie krytyki

Umiejętność mówienia ?nie? jest bardzo istotna w kontaktach międzyludzkich, a zarazem sprawia najwięcej trudności. Zdarza się, że robimy to na co nie mamy ochoty, bo zwyczajnie nie umiemy odmówić. Uważamy, że jeśli powiemy ?nie?, ktoś straci do nas sympatię. Skutek takiego postępowania, możemy być wręcz odwrotny. To my przestaniemy lubić osobę proszącą, ponieważ będziemy się czuli zmuszani do zrobienia czegoś, czego robić nie chcemy. Nasza odmowa nie musi być odebrana jako sygnał braku sympatii. Do zaprzeczenia wystarczy dodać krótki komentarz, dlaczego odmawiamy i zapewnić, że to, o co prosi rozmówca jest możliwe do zrobienia, ale nie w tym czasie.

Pamiętaj ? nie musisz się tłumaczyć i usprawiedliwiać. Masz tylko krótko poinformować, czemu prośba nie jest możliwa do spełnienia.
Najkorzystniejszą, ponieważ jasna i czytelną, forma wyrażania próśb , jest bezpośredni komunikat ?chcę?, ?potrzebuję?, ?nie życzę sobie?, ?nie chcę?. Mamy bowiem prawo do głośnego wyrażania swoich potrzeb i nie jest to, jak myślą niektórzy, przejaw egoizmu. Lepiej jest bowiem wyrazić swoją prośbę jasno, a nie uciekać się do różnych form manipulacji. Osoba którą prosimy, będzie wtedy miała możliwość odmowy i nie będzie miała poczucia winy.

Zawsze mamy prawo odmówić spełnienia prośby.

Żeby właściwie wyrazić siebie, musisz umieć również wyrażać to, co czujesz w danej sytuacji. Możesz w sposób bezpośredni wyrażać swoje uczucia, że cos Cię zdenerwowało czy odwrotnie, uszczęśliwiło. Pamiętaj jednak, że nie możesz żądać, by inni podzielali nasze uczucia, a tylko je respektowali. Wyrażanie uczuć bardzo pomaga w tworzeniu pozytywnych relacji z ludźmi. Zapobiega bowiem, niedomówieniom i uogólnieniom np. ?Każdy w tej sytuacji, by się zdenerwował?.

Tak jak każdy ma prawo do wyrażania uczuć, każdy może również wypowiadać swoje opinie i poglądy. Musimy jednak pamiętać, że takie sądy zawsze są subiektywne. Nigdy nie możemy narzucać innym swojego zdania i na siłę przekonywać kogoś do swoich racji. Wyrażane opinie lepiej prezentować niż propagować. Dajmy naszemu rozmówcy możliwość weryfikacji własnych sądów.

Wyrażanie i przyjmowanie krytyki to najtrudniejsze do opanowania, składniki umiejętności wyrażania siebie. Wszyscy jesteśmy wyczuleni na krytykę w stosunku do własnej osoby, a często sami wyrażamy ją w stosunku do innych. Dziwimy się potem, że wywołuje w innych urazę lub nawet agresję.

W wyrażaniu krytyki musimy pamiętać, o kilku podstawowych zasadach:

Krytyka powinna być konkretna.
Dotyczyć zdarzenia, które miało miejsce przed chwilą, a nie w dalekiej przeszłości.
Kieruj krytykę bezpośrednio do osoby, do której jest ona adresowana – nigdy do osób trzecich.
Krytykuj zachowanie, działanie, ale nigdy nie osobę.

Gdy słyszymy krytykę pod własnym adresem, staramy się często udowadniać, że nie jest słuszna. Wdajemy się z rozmówcą w dyskusję, staramy się bronić, a nie widzimy tego co w tej krytyce jest trafne. Krytyka może być bardzo pomocna, ponieważ pomaga nam zorientować się, jak inni nas postrzegają i co w naszych działaniach jest błędne. Z trafną krytyką najlepiej jest się zgodzić, pokazujemy wtedy, że jesteśmy otwarci i szanujemy opinię innych osób. Nie możemy jednak pozwolić na fałszywą krytykę pod naszym adresem. Nie traćmy czasu na dyskutowanie i udowadnianie, że krytykujący nie mam racji. Najlepszym rozwiązaniem będzie wyrażenie dezaprobaty dla krytyki, np. przez komunikat ?jestem innego zdania?.

Ostatnim etapem, na drodze do stworzenia pełnego obrazu siebie jest uświadomienie sobie, w jaki sposób reaguje na stres i jak sobie z nim radzę. Stres towarzyszy nam przez całe życie, a pewien jego poziom jest niezbędny do funkcjonowania organizmu. Określany jest mianem stresu pozytywnego i pozwala ludziom pokonywać przeszkody stawiane przez życie. Stres pozytywny, łatwo jednak zmienia się w stres niebezpieczny dla naszego zdrowia, jeśli przekroczona zostaje pewna granica jego natężenia. Staje się wtedy stresem negatywnym, z którym musimy walczyć. Koniecznym warunkiem, by to zrobić, jest zaobserwowanie co wywołuje w nas stres i jak się zachowujemy w sytuacji stresowej. Dopiero w takim przypadku możemy wybrać najlepszą dla siebie strategię radzenia sobie ze stresem. Świadomość, że dana działalność, miejsce, wydarzenie wywołuje we mnie stres pozwoli się do tego, jak najlepiej przygotować.

Stworzenie pełnego obrazu własnej osoby, umożliwia nam pracę nad ulepszeniem siebie i wywołanie w sobie pożądanych zmian. Świadomość własnych możliwości i priorytetów zawodowych, pozwala uniknąć klęsk na drodze do znalezienia satysfakcjonującej pracy.